Właśnie zaczynacie rozszerzanie diety. Znasz już oznaki gotowości, wiesz jak rozplanować posiłki w ciągu dnia, co można podać, a czego podać nie można. Czas na praktykę od kuchni. Jak gotować dla niemowlaka? Mamy dla Ciebie kilka praktycznych wskazówek. Ale zacznijmy od podstaw. Od kuchennego fundamentu rozszerzania diety. Są zasady, którymi należy się kierować przygotowując posiłki dla niemowlaka.

Rolą rodzica jest przygotowanie posiłku. To Rodzic decyduje, na podstawie obserwacji dziecka, kiedy dziecko zje. Biorąc pod uwagę wiek oraz umiejętności niemowlaka, decyduje także o tym, co dziecku poda. I na tym rola rodzica się kończy. Dalej decyduje dziecko: ile zje, co zje z tego, co mu rodzic podał, a także czy w ogóle zje cokolwiek, a rodzic tę decyzję szanuje.

Więcej o rozszerzaniu diety dowiesz się z naszego przewodnika na blogu TU oraz z naszej książki „Wszystko o rozszerzaniu diety i 50 przepisów na start.” A jeśli chcesz rozszerzać dietę metodą BLW polecamy nasz videobook „Wszystko o BLW”.

Jeśli odżywiacie się zdrowo, to Twój niemowlak, z niewielkimi modyfikacjami, może jeść dokładnie to samo, co Wy. To wygodne, bo gotujesz raz, oszczędzając czas na rzeczy ważniejsze. To zdrowe, bo cała rodzina zaczyna świadomie jeść lepiej zbilansowane posiłki. To praktyczne, bo dziecko uczy się, jak wygląda proces jedzenia i że to co je, jest bezpieczne, poprzez obserwację rodzica.

Więcej o tym, jak jeść to samo, przeczytasz w TYM wpisie.

Posiłki dla niemowlaka mają być napakowane wartościami, kaloryczne i bogate w żelazo, tak by dostarczyć szybko rozwijającemu się organizmowi, wszystkiego czego potrzebuje. To czas intensywnego wzrostu i rozwoju. Organizm potrzebuje budulca, a mózg paliwa. To najważniejszy moment, gdy dieta daje fundament naszym organizmom na całe lata. Co włożysz, to wyjmiesz.

No dobrze, to jak gotować dla niemowlaka, by spełnić te nadrzędne zasady i nie urobić się po łokcie?

Gotuj to samo dla całej rodziny. Poważnie. Niewielkie modyfikacje sprawią, że możesz podać swojemu maluchowi to, co sami jecie. I wyjdzie to wszystkim na dobre.

• Smażenie zamień na pieczenie i duszenie. Jeśli musisz, to smaż na dobrej patelni, która pozwala na smażenie bez dodatku tłuszczu. Smaż tylko produkty, które wymagają krótkiej obróbki na patelni.
• Oczywiście unikaj produktów zakazanych. Zwłaszcza soli- to jej najczęściej używamy w kuchni spośród produktów, których niemowlę jeść nie może. Możesz dosalać na talerzu albo skorzystać z całej palety przypraw. Wiele z nich skutecznie zastąpi sól. Jedzenie dla niemowlaka nie musi, a nawet nie powinno być mdłe, jałowe w smaku. Nie bój się i korzystaj z dostępnych przypraw: bazylia, oregano, rozmaryn, ale też cynamon, garam masala czy curry (koniecznie sprawdzaj skład mieszanek pod kątek zawartości soli i cukru)- nie musisz się ich obawiać. Twoje dziecko jest teraz w naturalnym okresie poznawania smaków- im więcej ich pozna, tym większa szansa, że nie będzie problemów z jedzeniem na kolejnych etapach.
• Różnorodność. Ona pozwala na dostarczenie wszystkich możliwych związków odżywczych organizmowi. Im więcej różnych składników, produktów, tym lepiej. Do 1rż. Dziecko powinno poznać jak najwięcej smaków. Staraj się gotować sezonowo- to właśnie sezonowe warzywa i owoce mają najwięcej wartości, pełnię smaku i aromatu. Przepisy na sezonowe potrawy znajdziesz w naszej książce „Sezonowe”.

Nie ograniczaj się do określonych produktów. Mamy obecnie ogromny wybór. Kiedyś dla niemowląt dostępna była jedynie kasza manna. Dziś możesz podać kaszkę orkiszową, jaglaną, gryczaną, z samopszy, amarantusa, płaskurki itd. itp. Niemowlę może je jeść także w postaci klasycznych kasz, jak dorośli. Nie musi jeść kaszki dedykowanej niemowlętom. Kasza klasyczna ma o wiele więcej wartości, inną konsystencję, co również ważne jest podczas nauki jedzenia. Również gotując makarony możesz skorzystać z tych z dodatkiem warzyw, kolorowych, ale i makaronów ze strączków. Dzięki temu zapewnisz podaż białka i dodatkowych wartości, których pszenny makaron nie ma.

Klasyczna owsianka czy jaglanka na śniadanie? Baw się nie tylko dodatkami, ale korzystaj z innych rodzajów płatków: orkiszowych, żytnich, jęczmiennych.

Jak sprawić, by danie zyskało jeszcze na wartości? Jest kilka trików kuchennych, które sprawiają, że z produktów możemy wycisnąć jeszcze więcej dobrego. Warto je stosować w kuchni, bo robiąc niewiele, zyskujemy na prawdę dużo.

1. Namaczaj kasze i strączki. Namaczanie kasz i strączków sprawia, że magnez, cynk, żelazo czy wapń są lepiej dostępne.
2. Gotuj zielone warzywa, dzięki temu żelazo w nich zawarte, jest lepiej przyswajane.
3. Łącz ze sobą różne źródła białka (twaróg, sery, jogurty, jajka) dla lepszego wchłaniania wapnia.
4. Podawaj produkty mięsne w towarzystwie warzyw bogatych w żelazo oraz witaminę C- dzięki temu wchłanianie żelaza będzie jeszcze lepsze.
5. Jeśli możesz, wybieraj gotowanie na parze, dzięki czemu zachowasz więcej witaminy C.
6. Dodawaj do posiłków dobre oleje, masło, jogurt, śmietanę, mleczko kokosowe, mielone orzechy i ziarna- dzięki temu zwiększysz zdrowo kaloryczność dań. Pamiętaj, że dania dla niemowląt musza być gęste energetycznie, czyli zawierać dużo kalorii w małej objętości.

Przepisy bogate w wartości odżywcze i gęste energetycznie znajdziesz w naszym e-booku „Na bogato.”

1. Namaczaj na noc kasze, płatki, strączki – nie tylko zwiększysz wchłanianie wartościowych składników z posiłku, ale tez skrócisz czas gotowania.
2. Marynuj mięsa. Zyskają w ten sposób więcej smaku, ale także skruszeją, dzięki czemu szybciej zmiękną podczas obróbki termicznej, będą soczyste, aromatyczne i miękkie.
3. Przygotowuj na zapas dania podstawowe. Ugotuj więcej bulionu, puree z dyni, sosu warzywnego itp. Zawekuj lub zamroź. Wykorzystuj jako domowe półprodukty do szybkiego przygotowania zup, sosów i innych potraw. Rozmrażaj, przekładając zamrożone produkty wieczorem do lodówki. Przepisy na dania bazowe znajdziesz m.in. w naszej książce „Wszystko o rozszerzaniu diety”.
4. Wykorzystuj dobre, sklepowe półprodukty- ciecierzycę i buraki gotowane, mieszanki kasz z dodatkami, passatę. Dzięki nim szybko wyczarujesz pożywny, wartościowy posiłek, gdy nie masz za dużo czasu.
5. Nie bój się mrożonek. Mrożenie to najlepszy sposób konserwacji żywności- traci ona najmniej wartości odżywczych. Mrożone warzywa i owoce zbierane są w szczycie sezonu, gdy mają najwięcej wartości odżywczych. Są szybkie w przygotowaniu. Podczas pierwszych dni rozszerzania diety są idealne, gdyż wyciągasz niewielką porcję i nie marnujesz produktów.

Już wiesz, jak gotować dla niemowlaka, a jeśli chcesz dowiedzieć się, jak gotować z niemowlakiem, zapraszamy Cię do TEGO wpisu.

Namaczanie kasz i strączków pozwala skrócić czas ich gotowania, ale przede wszystkim zwiększa dostępność magnezu, wapnia, cynku i żelaza dla naszego organizmu. Jak namaczać kasze i strączki? Efektywne namaczanie trwa kilka godzin, dlatego najlepiej nastawić kaszę czy fasolę wieczorem, by proces trwał nocą. Możesz też zrobić to z samego rana, a potrawę ugotować po południu.

Zalej ziarna wodą w temperaturze pokojowej. Dla lepszego efektu dodaj kilka kropel soku z cytryny, octu jabłkowego lub łyżeczkę sody. Zalej wodą w stosunku 2:1 (wody do ziaren). W trakcie namaczania ziarna pęcznieją i zwiększają swoją objętość. Po namoczeniu przepłucz ziarna pod bieżącą wodą i gotuj. Pamiętaj, że gotowanie namoczonych ziaren wymaga mniejszej ilości wody i krótszego czasu obróbki termicznej.

Ciecierzyca to bardzo wartościowa roślina strączkowa. Warto od początku wprowadzić ją do diety, np. w postaci pasty kanapkowej albo jako źródło białka w zupie. Możesz wykorzystać w kuchni gotowana ciecierzycę ze sklepu, ale smak tej domowej jest o wiele lepszy. Jak ugotować idealną ciecierzycę? Najpierw namocz ją na noc w wodzie z dodatkiem łyżki sody (łyżka sody na ok. 5 szklanek wody). Rano wypłucz dokładnie i gotuj powoli w wodzie z dodatkiem sody. Dodatek sody pomaga pozbyć się fitynianów, które wiążą magnez, cynk, żelazo i wapń, a dodatkowo zmiękcza ściany komórkowe, dzięki czemu szybciej uzyskasz doskonałą, miękką ciecierzycę.

Zdrowe tłuszcze to obowiązkowy element w diecie niemowlaka- ok. 40% zapotrzebowania energetycznego dziecka w czasie rozszerzania diety powinno pochodzić właśnie z tłuszczy.

Ile tłuszczu dodawać do posiłku? Nie są to duże ilości. W pierwszych tygodniach rozszerzania diety wystarczy kilka kropli do każdego posiłku uzupełniającego, np. owsianki, zupy. Potem ilość tę zwiększamy do ok. 0.5-1 łyżeczki. Pamiętajmy, że tłuszcze występują także w produktach- np. mięsie, rybach, mleku i jego przetworach. Wybierajmy różne rodzaje olejów, najlepiej zimnotłoczonych. Ich właściwości giną podczas obróbki cieplnej, dlatego dodawajmy oleje już na talerzu, do lekko ostudzonych dań. Więcej o olejach i ich właściwościach przeczytasz w TYM wpisie oraz TU.

Zabielanie zup i sosów zwiększa ich wartość odżywczą. Wzbogacamy w ten sposób danie w dodatkową porcję białka, wapnia oraz kalorii. To ważne zwłaszcza podczas rozszerzania diety. Jak zabielić zupę czy sos? Możemy wykorzystać do tego śmietanę, jogurt czy nawet mleko. Najczęściej zabielamy śmietaną. jak zrobić to, by śmietana się nie zwarzyła? Najlepiej wykorzystać tłustą śmietankę 30-36%- szczególnie dobrze sprawdzą się w przypadku kwaśnych zup (jak pomidorowa) dla zbalansowania i złagodzenia ich smaku. Nie wlewaj od razu śmietanki do gotującej się zupy, by nie powstały mało estetyczne grudki. Zagotuj zupę i pod koniec gotowania do miseczki ze śmietaną dodaj kilka łyżek gorącej zupy. Zamieszaj. W ten sposób zahartujesz śmietanę. Wlewaj powoli do garnka z gotująca się zupą i stale mieszaj. Wyłącz kuchenkę i gotowe.

Odpowiednio ugotowane brokuły i kalafior są miękkie i sprężyste oraz zachowują swój kolor. Niestety często w trakcie gotowania brokuł brązowieje a kalafior sinieje. Do tego gotowaniu towarzyszy niezbyt przyjemny zapach. Jak więc gotować te warzywa, by zachowały kolor i nie było czuć ich w całym mieszkaniu?

Po pierwsze nie gotuj warzyw zbyt długo. Do gotowania dodaj odrobine sody lub szklankę mleka. Dzięki temu zachowają swój kolor. Gotuj bez przykrycia- unikniesz nieprzyjemnych zapachów.

Marynowanie mięs pozwala nadać im niepowtarzalny smak, ale także sprawia, że mięso po obróbce cieplnej jest miękkie i soczyste oraz szybciej dochodzi. Marynaty możesz dowolnie komponować, dodając ulubione zioła lub ich mieszanki, świeże i suszone, cebule, czosnek, ocet winny, sok z cytryny, musztardę, keczup, olej. Drób świetnie marynuje się w jogurcie. Pamiętaj, że mięso w marynacie musi być przechowywane w lodówce. Najlepiej marynować w naczyniach szklanych lub porcelanowych, kamionce. Im większy kawałek, tym dłuższego marynowania wymaga. Najlepiej pozostawić mięso w marynacie na całą noc, ale i krótsze marynowanie pozwoli na uzyskanie dobrych rezultatów. Marynuj świeże mięso. Nie zalecamy marynowania mięs mrożonych ze względu na rozwój bakterii.

Pieczenie to super sposób na zdrowszą wersję smażonych potraw. Kiedy wybrać termoobieg a kiedy grzanie góra-dół? A co, jeśli nie mam termoobiegu, a w przepisie właśnie z tej funkcji korzystają?

Praktycznie każdy przepis można wykonać zarówno w opcji grzania góra-dół, jak i z termoobiegiem. Ważne jest, by dobrze dobrać temperaturę i czas pieczenia. Orientacyjne, optymalne ustawienia dla konkretnych potraw zawsze najdziesz w instrukcji obsługi swojego piekarnika. Nie na darmo mówi się, że piekarnika należy się nauczyć, wyczuć, bo każdy piecze inaczej. Co warto wiedzieć? Pomiędzy obiema tymi funkacjmi isteniej ok. 20stopni różnicy. Oznacza to, że potrawa, która w piekarniku z termoobiegiem wymaga pieczenia w 160stopniach, w piekarniku z funkcją góra-dół, wymaga 180stopni. Piekarnik z termoobiegiem piecze szybciej niż ten z grzaniem statycznym. Idealnie sprawdzi się do mięs, warzyw, ryb lub gdy pieczemy kilka potraw w jednym czasie. Piekarnik statyczny lepiej sprawdzi się do potraw delikatnych, wyrastających w trakcie pieczenia, które powinny być suche w środku. Dlatego dobrze wybrać tę funkcję do pieczenia biszkoptów, babek, chlebów.